Domates yetiştirme
işi geçmişten günümüze farklı formlarda olmuştur. Osmanlı’nın 19.yy’ın sonlarına doğru keşfettiği domates günümüzde dünyada ve ülkemizde en çok tüketilenler arasında yer almaktadır. Salça ve ketçap gibi birçok ürünün hammaddesi olma özelliğine de sahip olan domates ılık ve sıcak ortamlarda kolaylıkla yetişebilmektedir. Bir yaz sebzesi olarak bilinen domates aynı zamanda sera ortamlarında da yetiştirilebilmektedir. Günümüzde 9000’den fazla çeşidi olduğu düşünülen domatesin farklı kategorilere göre sınıflandırılması mümkün olmaktadır.
Sırık domates formunun yanı sıra yarı sırık ve bodur domates kategorilerine ayrılır. Sırık domatesler sürekli olarak gelişim gösteren bir türdür. Zirai tarlalarda tercih edilmek ile beraber sırık domates sera ortamları için de uygundur. Yarı sırık domates kategorisinde bulunanlar ise belli bir gelişim sonrasında durmaktadır. Genellikle açık tarlalar içinde yarı sırık domates üretimi yapılmaktadır. Bodur domates tarlaların yanı sıra saksıda yetiştirmeye de uygun olan kategoridir. Bu domates kategorisindeki bitkiler ise belli bir çiçeklenme sayısı sonrasında üretimi sonlandırır.
Domates yetiştirme işlemlerinde tercih edilecek olan domates kategorisinin belirlenmesinde doğru seçimin yapılması son derece önemlidir. Eğer açık bir tarlanız varsa ve domatesten uzun vadeli bir üretim almak istiyorsanız sırık ya da yarı sırık domates tercih edebilirsiniz. Sadece hobi amaçlı olan üretimlerde ise bodur adı verilen domatesin tercih edilmesi gerekir. Yarı sırık ya da sırık domatesi de saksı içinde yetiştirmeniz mümkün olmaktadır. Fakat sırık domateste mutlaka bir desteğin sağlanması gerekir.
Domates Yetiştirmede Sıcaklık Ne Olmalıdır?
Domates günümüzde hemen her öğünde ve birçok yemek içinde kullanılan bir sebzedir. Pişirilerek ya da çiğ olarak tüketilmesinin yanı sıra domates suyu ya da sosları yapılarak da kış mevsimlerinde severek tüketebilirsiniz.
Domates yetiştiriciliği için bilinmesi gereken en önemli detay ise bu bitkinin yetişmesi için gerekli olan sıcaklıktır. Domates yetiştiriciliğinin yapılması için üretim alanının ılık ya da sıcak olması gerekir. Soğuktan hoşlanmayan domates için yetiştiği ortamın sıcaklığının 14 derece ve üstü olması gerekir. 14 derecenin altında domates bitkisinde olgunlaşma da gecikme yaşanır. Bunun yanı sıra domatesin veriminde de düşüş gözlemlenir.
Domates bitkisinin olgunlaşabilmesi ve veriminin de yüksek olması için ortam sıcaklığının 22 derece ile 26 derece olması gerekir. Sadece soğuk değil aynı zamanda 35 derece ve üzeri sıcaklık da domates bitkisinin çok haz etmediği değerdir. Yüksek sıcaklıkta da meyve tutumunda sıkıntılar yaşanır.
Sera ortamında yapılacak olan domates yetiştiriciliğinde ise ısının 24 derece üstüne çıkması durumunda mutlaka havalandırmanın yapılması gerekmektedir. Domatesin aynı zamanda ideal döllenme için nem dengesi de önemlidir. Bu değer ise yüzde 65 ile yüzde 80 arasında olmalıdır.
Domates Yetiştirmede Güneşlenme Süresi
Domates yetiştiriciliğinde güneşlenme süresi de son derece önemlidir. Domatesin en az 6 saat boyunca güneşten yararlanması daha verimli olmasının yanı sıra daha da lezzetli olmasına katkı sağlamaktadır. Güneşlenmede ısının yüksek ve ışığın az alınması durumunda da bitkinin gelişimi zayıflar ve boy atar. Isının düşük olması ve fakat ışığın fazla olması durumunda ise bitkinin gelişiminde sorun oluşur ve yavaşlar. O sebeple domates yetiştiriciliğinde ısı ve ışık dengesinin sağlanması gerekir. Böylelikle ideal verimliliğin elde edilmesi de mümkün olur.
Domates Yetiştiriciliğinde Toprak Seçimi ;
Domates yetiştirmede toprak seçimi de ısı ve ışık kadar önemlidir. Her ne kadar toprak açısından fazla seçici bir yapıya sahip olmasa da en iyi verimin alındığı toprak seçiminin yapılması da üretim açısından değerlidir.
Domates yetiştiriciliğinde toprak seçiminde organik madde bakımından zengin olan tercihe yönelme özellikle lezzet açısından da fark yaratacaktır. Derin yapılı olması ve taban suyu sorunu olmayan toprağın su tutma kapasitesinin de yüksek olması gerekir. İyi havalandırma da domates açısından önemlidir.
Domates Dikiminde Nelere Dikkat Etmeli?
- Domates fide uzunluğu ortalama 20 cm olmalıdır.
- Don geçtikten sonra toprağa dikilmelidir.
- Toprağın havalandırılmış olması gerekir.
- Toprağa yapılacak olan dikim işlemi ya sabah erken saatte ya da akşam saatinde olmalıdır. Öğlen ya da öğlen sonrası olan sıcak anlarda yapılmamalıdır.
- Fidenin ilk yaprakları mutlaka toprak üstünde olmalıdır.
- Fide dikimi sonrasında mutlaka can suyu
- Gübre isteğinde ise potasyum ve azot oranına dikkat etmeniz de önerilir.
